ویروس ایدز گربه سانان یا Feline immune deficiency virus از خانواده لنتی ویروسها (ویروسهای اهسته رشد) و عامل یک بیماری مهم در گربه هاست. این بیماری در سال ۱۹۸۶میلادی شناخته شد و در تمام جهان از جمله ایران وجود دارد. میزان شیوع این بیماری در گربه های سالم بسته به منطقه جغرافیایی از ۱-۲ درصد در امریکا تا ۱۲ درصد در ژاپن ودر گربه های بیمار ۱۲-۴۰ در صد میباشد . FIVاز خانواده ویروس ایدز انسان HIV بوده اما ایدز گربه ها به انسان قابل انتقال نیست .
راه انتقال ویروس:
ایدز گربه ها از طریق گاز گرفتن یک گربه الوده به گربه سالم انتقال داده میشود بنابرین گربه های نر عقیم نشده و جنگجو که برای حفاظت از قلمرو و یا بر سر ماده ها دعوا میکنند ، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری میباشند . این بیماری گهگاه میتواند از مادر الوده به وسیله شیردهی به توله ها نیز انتقال پیدا کند اما برخلاف ایدز انسان این ویروس به ندرت در گربه ها از طریق جنسی و جفت گیری انتقال پیدا میکند .
کار ویروس وعلائم ایدز گربه :
ویروس FIV باعث تضعیف دستگاه دفاعی گربه شده و حیوان را مستعد به بیماریهای عفونی دیگر که به انها اصطلاحا عفونتهای ثانویه گویند ، میگردد .ویروس FIV از دو طریق میتواند باعث صدمه به گربه شود .اول اینکه با ضعیف نمودن دستگاه ایمنی ودفاع بدن گربه را مستعد به عفونت های باکتریایی و قارچی و ویروسی و…ثانویه کرده و دوم تخریب مستقیم سلولهای سالم است که باعث مگردد سلولها دیگر نتوانند مسولیتهایشان را به درستی انجام دهند.
پس از انتقال ویروس به گربه در ابتدا ویروس در تمام بدن پخش شده و ۶-۴ هفته بعد میتواند باعث ایجاد تب / ضعف ،تورم غدد لنفاوی یا دیگر علایم مبهم در گربه شود. این دوره معمولا سریع ، بدون اینکه صاحب دام متوجه شود پایان یافته و پس از بیماری به حالت خفته درمی اید . این دوره خفته میتواند تا چندین سال ادامه پیدا کند در این مدت ویروس اهسته اهسته دستگاه دفاعی را تخریب کرده و گربه را مستعد به دیگر عفونتها میکند.
وقتی عملکرد دستگاه دفاعی بدن به صورت مختصر مختل شود در گربه عفونتهای دهان (که سبب بی اشتهایی میشود)،ابسه،ترشح مداوم از چشم و بینی ،عفونتهای پوست ،عفونتهای گوارش ،عفونت ریه ، کم خونی ، ادرار کردن غیر طبیعی ، تغییر رفتار ، اسهال یا بعضی از سرطانها میتواند ایجاد گردد.
این عفونتها معولا به درمان جواب میدهند اما میتوانند دوباره باز گردند. تغییرات رفتاری در گربه ها معولا به خاطر ایجاد اختلال ویروس در بافت مغز ایجاد میشود .در این حالت گربه خجالتی و کم رو میتواند تهاجمی و یا پرخاشگر شده و بلعکس گربه ارام و اجتماعی میتواند گوشه گیر و کمرو شود.
وقتی دستگاه دفاعی بدن در اثر ایدز گربه به شدت معیوب شود ، عفونتهای غیر عادی که به درمان معمولا پاسخ نمیدهند ایجاد میشود .در این موارد برای درمان میبایست به تقویت دستگاه ایمنی گربه پرداخته شود .
تشخیص ایدز گربه :
تست کیت ایمنوکروماتوگرافی سریع (چیزی شبیه به تست حاملگی خانم ها توسط ادرار است) سریع ترین تست تشخیصی است که خوشبختانه در ایران نیز موجود میباشد.این تست با چند قطر خون کار کرده و نتیجه را در عرض چند دقیقه در اختیار دامپزشک قرار میدهند . اگر دو خط نوار کیت قرمز شد نشان دهنده مثبت بودن ازمایش است و نشان میدهد که گربه به ویروس الوده شده اما اگر یک خط قرمز بر روی نوار روشن شود منفی بودن ازمایش تفسیر میشود.
دقت ایت تستها برای تشخیص بالاست اما صد در صد نیست .معمولا وقتی این تست در گربه های سالم مثبت شد دامپزشک برای حصول اطمینان نمونه خون را به ازمایشگاه دامپزشکی میفرستد تا جواب در انجا تایید یا رد شود .با این وجود اگر علایم بیماری ایدز گربه در حیوان وجود داشته باشد همان تست سریع اولیه نیزبرای تایید وجود بیماری معمولا کافی است.
گربه مبتلا به ایدز:
اگر گربه شما مبتلا به ایدز گربه هاست میبایست گربه را در داخل خانه نگه داری کرده و از دیگر گربه های سالم جدایش کنید. با این کار مانع انتقال بیماری به دیگر گربه ها شده و در ضمن از انتقال عفونتهای دیگر گربه ها به گربه مبتلا به ایدز جلوگیری میکنید.گربه های مبتلا میبایست عقیم شوند تا علاقه حیوان به گردش، پرسه زدن و ولگردی خارج از خانه کمتر شود.
تغذیه مناسب و با کیفیت از دیگر اقداماتی است که صاحب دام می بایست انجام دهد . گربه های مبتلا به ایدز می بایست با واکسنهای کشته شده در برابر دیگر بیماریها مثل پان لوکوپنی یا همان ویروس اسهال و استفراغ خونی واکسینه شده و برنامه ضد انگلی انها نیز به طور کامل اجرا شود.
دوره خفته بیماری میتواند سالها طول بکشد بدون اینکه حیوان علایمی از خود نشان دهد . اگر گربه شما سالم است اما ازمایش ایدزش مثبت است احتمالا در دوره خفته بیماری قرار دارد.
درمان ایدز گربه :
ایدز گربه ها درمان قطعی ندارد با این حال بعضی از گربه های مبتلا با داروهای ضد ویروس ایدز انسانها تحت کنترل در اورده و باعث افزایش کیفیت زندگی و طولانی شدن عمر انها گشته است.
از بعضی از داروهای تقویت کننده دستگاه ایمنی نیز در گربه ها استفاده شده است که نتایج مختلفی داشته اند. در مجموع باید گفت درمان های حال حاضر موجب از بین رفتن و حذف ویروس نمی شوند، بلکه میتوانند باعث افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی گربه شوند.
اگر گربه شما مبتلا به عفونتهای ثانویه در اثر بیماری ایدز گردیده میبایست سریعا تحت درمان قرار بگیرد . پاسخ به درمان بسته به شدت تضیف دستگاه دفاعی توسط ویروس ایدز دارد .انتی بیوتیکها می توانند با وجود ضعف دستگاه دفاعی بدن گربه باعث افزایش طول عمرش گردند.
ویروس FIV در خارج از بدن گربه بسیار حساس و شکننده است که به راحتی با محلول رقیق شده ۱به ۱۰ وایتکس از بین میرود.
کارهای که می بایست انجام گیرد
۱- از وضعیت ابتلا به ایدز گربه تان با انجام تست های سالیانه بعد از ۶ ماهگی گربه اگاه شوید.
۲- گربه های مبتلا به ایدز را از دیگر گربه ها جدا سازید
۳- گربه مبتلا به ایدز را فقط داخل خانه نگاه دارید و از دسترسی به خارج از خانه جلوگیری نمایید.
۴- گربه های مبتلا را می بایست عقیم نمایید.
۵- گربه مبتلا میبایست مرتب تحت نظر دامپزشک باشد .
۶- اگر گربه شما مبتلا به FIV بوده اما در دوره خفته به سرمیبرد همیشه گربه را از نظر ایجاد علایمی نظیر اسهال، بیماری پوستی ،علائم عصبی یا رفتاری وعفونتهای تنفسی تحت نظر بگیرید.
۷- داروهای تجویز شده توسط دامپزشک را طبق دستور استفاده کنید
کارهایی که نمی بایست انجام گیرد
۱٫ -ابتلا به ایدز گربه مساوی حکم مرگ حیوان نیست درست بلعکس بسیاری از گربه های مبتلا به ایدز سالیان سال بدون بروز علایمی می توانند به خوبی زندگی کنند.
۲٫ -از ارتباط گربه مبتلا با دیگر گربه ها جلوگیری نمایید.
۳٫ به مادر مبتلا به ایدز نباید اجازه داد تا بچه گربه را شیر دهد.
۴٫ اگر گربه شما توسط واکسن FIV واکسینه شده هرگز تصور نکنید او در برابر ایدز کاملا ایمن شده است .هیچ واکسنی ۱۰۰ درصد گربه شما را در برابر این ویروس محافظت نمی کند.
توصیه های دیگر
اگر گربه شما توسط دیگر گربه ای، گاز گرفته شد که معلوم نیست ایدز دارد یا ندارد، ابتدا او را به دامپزشکی برده و ۳-۲ماه بعد یک ازمایش FIV از او بگیرید.
از جمله علایمی که میتواند نشان دهنده ایجاد عفونت ثانویه در گربه باشد میتوان به ضعف / بی حالی / اسهال/ استفراغ/ کاهش اشتها/ از دست دادن وزن/ عفونتهای گوش و یا پوست ویا هر مشکل رفتاری اشاره نمود.
در صورت مشاهده پیگیر این علایم از طریق دامپزشکان باشید.